Webinar
In het project Luchtpijp van Beweging.net nemen burgers zelf het heft in handen om de luchtkwaliteit te meten. Burgerwetenschappers gaan aan de slag met een Luchtpijp die de aanwezigheid van fijnstof meet in de wijk, in straten, aan scholen,…
Want... Meten is weten!
Meetresultaten worden online weergegeven en kunnen acties ondersteunen om maatregelen te nemen voor een gezondere luchtkwaliteit. We organiseren deze webinar om samen de luchtkwaliteit aan te pakken, in de praktijk en op beleidsmatig niveau.
Verschillende sprekers komen in deze webinar aan bod die werken rond het verbeteren van luchtkwaliteit via metingen, analyses en het ontwikkelen van maatregelen met impact:
- IT-specialist Jonas Heylen ontwikkelde een online vergelijkingstool voor de meetresultaten van de luchtpijpsensoren, hier te raadplegen. Hij demonstreert de functies van de vergelijkingstool zodat je een zicht krijgt op de historiek van data en analyses kan maken van de beschikbare gegevens. Je krijgt bijvoorbeeld een zicht op de gemiddelde waarden, kan piekdagen uitfilteren en individuele meetresultaten vergelijken met andere sensoren.
- Christophe Stroobants van de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) bespreekt de impact van luchtkwaliteit op onze gezondheid, het effect van de lockdown in 2020 op de luchtkwaliteit en hoe VMM omgaat met burgerwetenschap.
De invloed van fijnstof op het lichaam kan aanzienlijk zijn. Fijnstofdeeltjes kunnen de oorzaak zijn van lichte klachten zoals irritatie en hoofdpijn tot het belasten van het cardiovasculair systeem, het ademhalingssysteem, een verergering van astmaklachten en zelfs sterfte. Zo waren er in 2018 gemiddeld 4800 vroegtijdige overlijdens omwille van fijnstof.
De belangrijkste uitstoters van fijnstof zijn de huishoudens (54%), voornamelijk door houtverbranding, gevolgd door verkeer (23%) en industrie (23%). Om een voorbeeld te geven, 4u hout stoken in de vuurkorf komt overeen met de uitstoot van een autorit van 2380 km Brussel-Moskou.
De invloed van de lockdown van maart tot mei zorgde verbazend genoeg niet meteen voor een trendbreuk in de cijfers van fijnstof. Het effect op polluenten zoals roet en stikstofdioxide (vooral verbonden aan verkeer) was wel duidelijker positief.
Burgerinitiatieven die luchtkwaliteit meten in functie van gezondheid en verkeer groeiden de afgelopen jaren. Burgerwetenschap helpt VMM met het verzamelen van aanvullende data die samen met de officiële meetpunten één gedragen ruimtelijk beeld vormen. De Luchtpijp blijkt uit kwalitatieve vergelijkingen een sensor die goed scoort op vlak van accurate meetresultaten. Optimaler is nog om aan te vullen met een Telraam in functie van de lokale verkeersinput.
VMM werkt aan een hub om oplossingsgericht samen te werken aan gezonde lucht om meer lokale impact en gedragsverandering te bereiken.
- Last but not least stelt Raf Verbruggen, projectleider luchtkwaliteit & omgevingslawaai van Stad Antwerpen het project zuivere lucht voor.
Dit Europees project i.s.m. VMM zet in op de gezondheid van kwetsbare mensen zoals kinderen, ouderen, mensen met astma,… die extra gevoelig zijn voor de negatieve effecten van luchtverontreiniging. Het project focust op de ontwikkeling van luchtzuiveringstechnologie en op living labs. Living labs zet experimenten op met burgers en scholen om luchtkwaliteit te meten en te verbeteren.
Living labs ging aan de slag met vijf Antwerpse scholen om te detecteren welke factoren de gezondheid en het welzijn van leerlingen en leerkrachten beïnvloeden. Een mix van maatregelen op maat kunnen bijdragen aan de bewustwording, gedragsverandering en de luchtkwaliteit. Enkele voorbeelden van de bron- en blootstellingsmaatregelen zijn educatie en bewustmaken van de klas en de buurt, ventileren, gezonde schoolroutes in kaart brengen, naar de zwemles met de step in plaats van met de schoolbus, het herinrichten van de schoolomgeving en de aanpak van het schoolgebouw bv. met groene gevels. Deze toolkit van maatregelen is in ontwikkeling en zal dit najaar online beschikbaar zijn via www.hoemeetiklucht.eu.